top of page
Search

EPI-WIN ვებინარი: Zika virus: სწავლა წარსულში მიღებული გამოცდილებიდან და მზადება მომავლისთვის:

tech6690

2023 წლის 30 აგვისტოს საერთაშორისო ვებინარი ჩატარდა, რომელზეც მიმოიხილა გლობალური ზიკას ვირუსთან არსებული ვითარება და მომხსენებლები განიხილავდნენ უახლეს შემთხვევებს, ასევე წარსულში არსებულ შედეგებს, მიღებულ გამოცდილებას და იმას, თუ როგორ დავიცვათ თავი ვირუსისგან მომავალში. რა არის ზიკას ვირუსი და რა რეკომენდაციები უნდა გავითვალისწინოთ მისი თავიდან აცილების მიზნით?

ფაქტები: · ზიკას ვირუსი ძირითადად Aedes-ის კოღოებით გადადის, რომლებიც ძირითადად დღის განმავლობაში კბენენ.

· ზიკას ვირუსით დაავადებულთა უმეტესობას სიმპტომები არ უვითარდება; მაგრამ აუცილებელია იცოდეთ, რომ მათ შორისაა გამონაყარი, ცხელება, კონიუნქტივიტი, კუნთებისა და სახსრების ტკივილი, სისუსტე და თავის ტკივილი, რომელიც გრძელდება 2-7 დღის განმავლობაში.

· ორსულობის დროს ზიკას ვირუსით ინფექციამ შეიძლება გამოიწვიოს ჩვილების დაბადება მიკროცეფალიით და სხვა თანდაყოლილი მანკით, ასევე ნაადრევი მშობიარობა და სპონტანური აბორტი.

· ზიკას ვირუსის ინფექცია ასოცირდება გილენ-ბარეს სინდრომთან, ნეიროპათიასა და მიელიტთან მოზრდილებში და ბავშვებში.

· 2016 წლის თებერვალში ჯანმო-მ ზიკასთან დაკავშირებული მიკროცეფალია გამოაცხადა საზოგადოებრივი ჯანდაცვის საერთაშორისო შეშფოთების საგანგებო მდგომარეობად (PHEIC) და დადასტურდა მიზეზობრივი კავშირი ზიკას ვირუსსა და თანდაყოლილ მანკებს შორის. WHO გამოაცხადა PHEIC-ის დასრულება იმავე წლის ნოემბერში.

· მიუხედავად იმისა, რომ 2017 წლიდან გლობალურად ზიკას ვირუსით დაავადების შემთხვევები შემცირდა, გავრცელება შენარჩუნებულია საშუალო დონეზე ამერიკისა და სხვა ენდემური რეგიონების რამდენიმე ქვეყანაში.

მიმოხილვა: ზიკა ვირუსი არის კოღოებით გადამდები ვირუსი, რომელიც პირველად გამოვლინდა უგანდაში 1947 წელს რეზუს მაკაკის მაიმუნში, რასაც მოჰყვა ინფექციის და დაავადების მტკიცებულება ადამიანებში აფრიკის სხვა ქვეყნებში 1950-იან წლებში.

1960-იანი წლებიდან 1980-იან წლებში ადამიანთა სპორადული ინფექციები გამოვლინდა მთელს აფრიკასა და აზიაში. თუმცა, 2007 წლიდან მოყოლებული, ზიკას ვირუსის დაავადების გავრცელება დაფიქსირდა აფრიკაში, ამერიკაში, აზიასა და წყნარ ოკეანეში.

ბოლო ათწლეულის განმავლობაში ზიკას ვირუსის ინფექცია დაკავშირებული იყო გილენ-ბარეს სინდრომის გაზრდილ შემთხვევასთან. როდესაც 2015 წელს ბრაზილიაში ზიკას ვირუსი დიდი ეპიდემიით გაჩნდა, პირველად აღწერილი იყო კავშირი ზიკას ვირუსის ინფექციასა და მიკროცეფალიას (თავის ნორმაზე მცირე ზომის) შორის; მსგავსი დასკვნები იყო საფრანგეთის პოლინეზიაში რეტროსპექტული განხილვისას. 2016 წლის თებერვლიდან ნოემბრამდე ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ გამოაცხადა საერთაშორისო შეშფოთების საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის გადაუდებელი მდგომარეობა (PHEIC) მიკროცეფალიის, სხვა ნევროლოგიური დარღვევებისა და ზიკას ვირუსის შესახებ და მალე დადასტურდა მიზეზობრივი კავშირი ზიკას ვირუსსა და თანდაყოლილ მანკებს შორის (1,2). ზიკას ვირუსის დაავადების გავრცელება დაფიქსირდა ამერიკის უმეტეს ნაწილში და სხვა რეგიონებში დამკვიდრებული Aedes aegypti კოღოებით. ინფექციები გამოვლინდა მოგზაურებში აქტიური გადაცემის ზონებიდან და სქესობრივი გზით გადაცემა დადასტურდა, როგორც ზიკას ვირუსის ინფექციის ალტერნატიული გზა. სიმპტომები

ზიკა ვირუსით ინფიცირებულთა უმეტესობას სიმპტომები არ უვითარდება. მაგრამ საზოგადოების მეორე ნაწილს, როგორც წესი ნიშნები ეკვეთება ინფიცირებიდან 3-14 დღის შემდეგ : გამონაყარი, ცხელება, კონიუნქტივიტი, კუნთებისა და სახსრების ტკივილი, სისუსტე და თავის ტკივილი და ეს ყველაფერი ჩვეულებრივ გრძელდება 2-7 დღე. ეს სიმპტომები საერთოა სხვა არბოვირუსული და არაარბოვირუსული დაავადებებისთვის; ამდენად, ზიკა ვირუსის ინფექციის დიაგნოზი მოითხოვს ლაბორატორიულ დადასტურებას და მხოლოდ სიმპტომების გამოვლენაზე დამოკიდებული ვერ იქნებით.


გართულებები

ორსულობის დროს ზიკას ვირუსით ინფიცირება არის მიკროცეფალიის და სხვა თანდაყოლილი მანკების მიზეზი ჩვილში, მათ შორის კიდურების კონტრაქტურები, კუნთების მაღალი ტონუსი, თვალის ანომალიები და სმენის დაქვეითება. ამ კლინიკურ მახასიათებლებს ერთობლივად მოიხსენიებენ, როგორც თანდაყოლილ ზიკას სინდრომს.

ორსულობის დროს ინფექციის შემდგომ თანდაყოლილი მანკების რისკი უცნობი რჩება; ორსულობის დროს ზიკას ვირუსით ინფიცირებული ქალების მიერ დაბადებული ჩვილების დაახლოებით 5-15%-ს აქვს ზიკასთან დაკავშირებული გართულებების მტკიცებულება (3). თანდაყოლილი მანკი ვლინდება როგორც სიმპტომური, ასევე ასიმპტომური ინფექციის შემდეგ. ორსულობის დროს ზიკას ინფექციამ ასევე შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი გართულებები, როგორიცაა ნაყოფის დაკარგვა, მკვდრადშობადობა და ნაადრევი მშობიარობა.

ზიკას ვირუსის ინფექციამ ასევე შეიძლება გამოიწვიოს გილენ-ბარეს სინდრომი, ნეიროპათია და მიელიტი, განსაკუთრებით მოზრდილებში და უფროს ბავშვებში.


გადაცემა

ზიკას ვირუსი ძირითადად გადამდებია Aedes (Stegomyia) გვარის ინფიცირებული კოღოებით, ძირითადად Aedes aegypti, ტროპიკულ და სუბტროპიკულ რეგიონებში. Aedes-ის კოღოები ჩვეულებრივ კბენენ დღის განმავლობაში. ეს კოღოები ასევე გადასცემენ დენგეს, ჩიკუნგუნიას და ურბანულ ყვითელ ცხელებას.

ზიკა ვირუსი ასევე გადაეცემა დედიდან ნაყოფს ორსულობის დროს, ასევე სქესობრივი კონტაქტით, სისხლისა და სისხლის პროდუქტების გადასხმით და შესაძლოა ორგანოთა გადანერგვით.

სქესობრივი გზით გადაცემის პრევენცია

ზიკას ვირუსის აქტიური გადაცემის მქონე რეგიონებში, ზიკას ვირუსის ინფექციის მქონე ყველა ადამიანმა და მათმა სექსუალურმა პარტნიორებმა (განსაკუთრებით ორსულებმა) უნდა მიიღონ ინფორმაცია ზიკას ვირუსის სქესობრივი გზით გადაცემის რისკების შესახებ.

ჯანმო რეკომენდაციას უწევს სქესობრივად აქტიურ მამაკაცებსა და ქალებს, მიიღონ კონსულტაცია და გაითვალისწინონ კონტრაცეფციის მეთოდების სრული სპექტრი, რათა შეძლონ ინფორმირებული არჩევანის გაკეთება იმის შესახებ, დაორსულდნენ თუ არა და როდის, რათა თავიდან აიცილონ შესაძლო არასასურველი ორსულობა და გართულებული ორსულობის შედეგები. დიაგნოსტიკა

ზიკა ვირუსით ინფექციაზე ეჭვი შეიძლება იყოს იმ ადამიანების სიმპტომების საფუძველზე, რომლებიც ცხოვრობენ ან სტუმრობენ ზიკას ვირუსის გადაცემის და/ან კოღოს ბინადრობის მქონე ტერიტორიებს. ზიკა ვირუსის ინფექციის დიაგნოზი შეიძლება დადასტურდეს მხოლოდ სისხლის ან სხეულის სხვა სითხეების ლაბორატორიული ტესტირებით და აუცილებელია მისი დიფერენცირება ჯვარედინი რეაქტიული კავშირით ფლავივირუსებისგან, როგორიცაა დენგეს ვირუსი, რომლითაც პაციენტი შესაძლოა დაინფიცირებული იყო ადრე ან იყო ვაქცინირებული. მკურნალობა

ზიკას ვირუსის ინფექციის ან დაავადების სპეციფიკური მკურნალობა არ არსებობს.

ადამიანები, რომლებსაც აქვთ ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა გამონაყარი, ცხელება ან სახსრების ტკივილი, ბევრი უნდა დაისვენონ, დალიონ სითხეები და უმკურნალონ სიმპტომებს სიცხის დამწევი და/ან ანალგეტიკებით. არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები თავიდან უნდა იქნას აცილებული მანამ, სანამ დენგეს ვირუსის ინფექცია არ გამოირიცხება სისხლდენის რისკის გამო. თუ სიმპტომები გაუარესდება, პაციენტებმა უნდა მიმართონ სამედიცინო დახმარებას. ორსულმა ქალებმა, რომლებიც ცხოვრობენ ზიკას გავრცელების ადგილებში, ან რომლებსაც აქვთ ზიკა ვირუსის ინფექციის სიმპტომები, უნდა მიმართონ სამედიცინო დახმარებას ლაბორატორიული ტესტირებისთვის, ინფორმაციისთვის, კონსულტაციისა და სხვა კლინიკური დახმარებისთვის.

51 views0 comments

Comments


LTD SOLID #63 Gmirta Moedani, Merab Kostava Street, 0171, Tbilisi, Georgia
Tel: + 0322 830 800 Whatsapp: +995 571 700 100 

Email: info@solidgroup.ge

Copyright ⓒ 2022 Solid Group Ltd. All rights reserved.

bottom of page